TEKNOPARKLAR VE AR-GE, TASARIM MERKEZLERINDE ÖNEMLI DEĞİŞİKLİKLER

Sayın İlgili,

Ar-Ge kanun teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu. 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunda değişiklikler öngören kanun tasarısı Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna sunuldu.

Kanunun Resmi Gazete ‘de yayımlanmasıyla son halini alacak düzenlemelerin detayını paylaşıyor olacağız. Komisyonda yer alan tasarının önemli konu başlıkları aşağıdaki gibidir.

1. Kazancın veya İndiriminin Girişimcilere Sermaye Olarak Konulması Şartı
2. Teşviklerin Süresi Uzatılıyor
3. Teknoparklarda Ücretten Doğan İstisnalarin İşveren Lehine Olduğunun Altı Çizilerek, Bölgede Uygulanan Bordrolama Sisteme Değişiyor
4. Teknoparklarda Destek Personeli Teşvik Uygulaması Genişliyor
5. Esnek Çalışma İçin Düzenleme Yapılıyor
6. Ar-Ge Merkezinde Proje Değerlendirmelerini Teknopark Yönetici Şirketler Yapacak
7. Sermaye Desteği Genişletiliyor
8. 4691 Ve 5746 Sayılı Kanundaki Temel Bilimler Tanımı Desteklenecek Programlar Olarak Değiştirilmesi Teklif Edildi
9. Dışarıda Eğitim İçin Geçirilen Sürelerdeki En Az 1 Yıl Çalışma Şartı Kaldırılıyor

KAZANCIN VEYA İNDİRİMİN GİRİŞİMCİLERE SERMAYE OLARAK KONULMASI ŞARTI

  • 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren Teknopark firmaları için yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları tutarı, Ar-Ge Merkezleri için yıllık beyanname üzerinden yararlanılan indirim tutarı 1 milyon lira ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın yüzde 2’si pasifte geçici bir hesaba aktarılacak. Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şart olacak.
  • Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, yıllık beyanname üzerinden Teknopark firmaları için istisna edilen kazançlar tutarının yüzde 20’si, Ar-Ge Merkezi firmaları için yıllık beyanname üzerinden indirim konusu yapılan tutarının yüzde 20’si ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına, indirimine konu edilemeyecek. Aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20 milyon lirayla sınırlı olacak. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecek.

 

  • Cumhurbaşkanı bu tutar ve oranları, birlikte ya da ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, beş katına kadar artırmaya yetkili olacak.

TEŞVİKLERİN SÜRESİ UZATILIYOR

  • Teklifle, kanunda yer alan teşviklerin süresi uzatılıyor. 4691 Sayılı Kanun Kapsamında Yönetici şirketlerin, elde ettikleri kazançlar ile bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu bölgedeki yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları, 31 Aralık 2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesna olacak.

 

  • Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunu kapsamında yer alan teşviklerin süresi, 31 Aralık 2023’ten 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor.

 

TEKNOPARKLARDA ÜCRETTEN DOĞAN İSTİSNALARIN İŞVEREN LEHİNE OLDUĞUNUN ALTI ÇİZİLEREK, BÖLGEDE UYGULANAN BORDROLAMA SİSTEME DEĞİŞİYOR

  • Teklifle, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan girişimcilerin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması amaçlanıyor. 31 Aralık 2028 tarihine kadar, bölgede çalışan Ar-Ge tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecek.

TEKNOPARKLARDA DESTEK PERSONELİ TEŞVİK UYGULAMASI GENİŞLİYOR

  • Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personeli sayısı, Ar-Ge ve tasarım personeli sayısının yüzde 10’unu aşamazken, toplam personel sayısı 15’e kadar olan bölge firmaları için bu oran yüzde 20 olarak uygulanacak.
  • Bu düzenlemenin Ar-Ge ve Tasarım Merkezi için geçerli olması gerektiği kanaatindeyiz. Tasarıda olmayan bu yöndeki düzenlemenin komisyonda eklenmesi gerektiğini düşünüyoruz.

ESNEK ÇALIŞMA İÇİN DÜZENLEME YAPILIYOR

  • Teklifle Ar-Ge Merkezi ve Teknoparklara esnek çalışma imkanı getiriliyor. Esnek çalışma saatlerine uyumlu olarak bölgede merkezde yer alan işletmelerde çalışan personelin faaliyetlerinin bir kısmını bölge dışında da yürütmesi ve kanunla sağlanan destek ve muafiyetlerden aynı şekilde yararlanması amacıyla bir değişiklik yapılıyor. Bölgede yer alan işletmelerde, gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin yüzde 20’sini aşmamak kaydıyla ilgili personelin, bölge dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında olacak. Bu oran Cumhurbaşkanı tarafından yüzde 50’ye kadar artırılabilecek.
  • Bu uygulamanın Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği ve Damga Vergisi için geçerli olması için gerekli revizyonların Komisyonda yapılacağını, yapılması gerektiği kanaatindeyiz.

AR-GE MERKEZİNDE PROJE DEĞERLENDİRMELERİNİ TEKNOPARK YÖNETİCİ ŞİRKETLER YAPACAK

5746 Sayılı Kanun Kapsamında gerçekleştirilen Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimleri, Bakanlıkça yetkilendirilmiş Teknoloji Geliştirme Bölgeleri şirketleri tarafından gerçekleştirilir. Denetimlerde Nihai karar bakanlıktadır.

SERMAYE DESTEĞİ GENİŞLETİLİYOR

  • Teklifle, 31 Aralık 2028 tarihine kadar uygulanmak üzere, bölgede faaliyette bulunanlara bakanlık tarafından uygun görülen alanlarda gerçekleştirecekleri projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye destekleri, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde 10’unu ve öz sermayenin yüzde 20’sini aşmamak üzere, ticari kazancın ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılacak.

İndirim konusu yapılacak tutar yıllık olarak 1 milyon lirayı aşamayacak.

Projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az 4 yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması halinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecek.

4691 VE 5746 SAYILI KANUNDAKİ TEMEL BİLİMLER TANIMI DESTEKLENECEK PROGRAMLAR OLARAK DEĞİŞTİRİLMESİ TEKLİF EDİLDİ

“Desteklenecek Programlar: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programları ile Bakanlıkça belirlenecek diğer programları ” şeklide ifade edilerek kapsama alanı genişletilmiştir.
4691 SAYILI KANUNA STAJYER TANIMI EKLENMİŞ VE DOKTORA PERSONELİ İÇİN DESTEKLERİN OLACAĞI ANLAŞILMAKTADIR.
Bölgelerde yer alan firmalara, istihdam ettikleri doktora öğrencisi AR-GE personeli için, iki yıl süreyle Bakanlık bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere, Bakanlıkça belirlenecek şartlarla desteklenebilir.
Stajyer istihdam eden firmalar, Bakanlık bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere, Bakanlıkça belirlenecek şartlarla desteklenebilir.

DIŞARIDA EĞİTİM İÇİN GEÇİRİLEN SÜRELERDEKİ EN AZ 1 YIL ÇALIŞMA ŞARTI KALDIRILIYOR

Bölgede ve Ar-Ge Tasarım Merkezlerinde yer alan işletmelerde AR-GE ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere Bölge dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretler için gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilebilmesi için bölgede yer alan firmada, Ar-Ge ve tasarım Merkezi firmalarında en az 1 yıl çalışma şartı kaldırılması önerilmiştir.

İlgili düzenleme için kanun tasladığında sadece Teknoparklara dair düzenlemeye yer verilmiş olsa da 5746 sayılı Kanun içinde gerekli düzenlemelerin Komisyonda yapılacağını, yapılması gerektiği kanaatindeyiz.